Konferencja "Czartoryscy a ziemie wschodnie dawnej Rzeczypospolitej" 28-29 września 2021 r.

Czartoryscy a ziemie wschodnie dawnej Rzeczypospolitej

Konferencja z okazji 160. rocznicy śmierci księcia Adama Jerzego Czartoryskiego

W 2021 r. mija 160. rocznica śmierci księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, męża stanu, mecenasa kultury, a przede wszystkim patrona polskich działań niepodległościowych od lat 30. XIX w. aż po śmierć w roku 1861. Postać Czartoryskiego była wielokrotnie przywoływana w badaniach, zwłaszcza dotyczących polskich działań dyplomatycznych w okresie międzypowstaniowym. O wiele mniej miejsca poświęcono innym aspektom jego działalności, np. roli, jaką odegrał jako kurator Wileńskiego Okręgu Naukowego. Nie doczekały się też kontynuacji rozpoczęte przez Marcelego Handelsmana badania na temat ukraińskiej polityki Adama Jerzego Czartoryskiego.

Z tych powodów niezbędnym okazuje się podjęcie refleksji nad stosunkiem Czartoryskiego, a także jego środowiska politycznego oraz innych przedstawicieli rodu, do ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej oraz ich mieszkańców. Mowa tu zarówno o Ziemiach Zabranych, jak i Galicji Wschodniej. Jaki był stosunek Czartoryskich do narodowości zamieszkujących te terytoria? Z kim na ziemiach litewsko-ruskich podtrzymywano relacje? Jakie znaczenie miały koligacje rodzinne Czartoryskich z innymi rodami ziemiańskimi na wschodnich terenach nieistniejącego już państwa polskiego? Jakie były losy majątków należących do Czartoryskich, które obecnie znajdują się w granicach Litwy, Białorusi i Ukrainy? Jak wreszcie do osoby księcia Czartoryskiego, jego rodu i zaplecza politycznego odnoszą się badacze litewscy, białoruscy i ukraińscy? – to kwestie, które pragną poddać pod szerszą dyskusję i refleksję organizatorzy konferencji.

Zakład Historii Powszechnej Nowoczesnej Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Katedra Historii XIX Wieku Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Towarzystwo Badaczy i Miłośników Historii XIX Wieku działające przy Polskiej Akademii Umiejętności oraz redakcja „Krakowskiego Pisma Kresowego” pragną zaprosić do wzięcia udziału w konferencji pt. „Czartoryscy a ziemie wschodnie dawnej Rzeczypospolitej”. Konferencja zostanie zorganizowana w dniach 28-29 września 2021 r. w trybie zdalnym (on-line). Teksty powstałe w oparciu o przedłożone referaty zostaną po przeprowadzonej procedurze recenzyjnej opublikowane w numerze tematycznym „Krakowskiego Pisma Kresowego”.

Organizatorzy:

  • Zakład Historii Powszechnej Nowoczesnej Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego

https://historia.uj.edu.pl/instytut/struktura/zaklad-historii-powszechnej-nowoczesnej

  • Katedra Historii XIX Wieku Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego KEN w Krakowie

https://ihia.up.krakow.pl/instytut-2/struktura/

  • Towarzystwo Badaczy i Miłośników Historii XIX Wieku przy Polskiej Akademii Umiejętności

https://www.xixwiek.krakow.pl/

  • „Krakowskie Pismo Kresowe”

https://journals.akademicka.pl/kpk/


PROGRAM KONFERENCJI


WTOREK, 28 WRZEŚNIA 2021 R.


10.30-10.45 – inauguracja konferencji

https://zoom.us/j/98792786302?pwd=Ly8vaFNRRFVGTkZsOGNEUUtERzQ2dz09

Meeting ID: 987 9278 6302

Passcode: ajNw7V

powitanie uczestników i gości konferencji:

  • dr hab. Stanisław Pijaj, prof. UJ

  • prof. dr hab. Kazimierz Karolczak

  • dr hab. Elżbieta Orman, prof. IH PAN

  • dr Barbara Maria Czartoryska


prowadzenie: dr Adam Świątek


10.45-12.15 – I PANEL: ZIEMIE ZABRANE OCZYMA ADAMA JERZEGO CZARTORYSKIEGO I WIELKIEJ EMIGRACJI

https://zoom.us/j/98792786302?pwd=Ly8vaFNRRFVGTkZsOGNEUUtERzQ2dz09

Meeting ID: 987 9278 6302

Passcode: ajNw7V

moderator: prof. dr hab. Kazimierz Karolczak

  • prof. dr hab. Krzysztof Marchlewicz (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), Kresy w programie politycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego na emigracji. Przyczynek ikonograficzny

  • prof. dr hab. Radosław Żurawski vel Grajewski (Uniwersytet Łódzki), „Ziemie zabrane” w angielskojęzycznej prasie związanej ze stronnictwem księcia Adama J. Czartoryskiego w początkach emigracji

  • dr hab. Hubert Chudzio, prof. UP (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), Kresy wschodnie w prasie emigracji polskiej

  • dyskusja


12.30-14.00 – II PANEL: CZARTORYSCY A LUDNOŚĆ EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ

https://zoom.us/j/92985748323?pwd=ZUFGNnl2Vk5mVHJNSjJLdU8rWExldz09

Meeting ID: 929 8574 8323

Passcode: Np8EQr

moderator: dr Adam Świątek

  • dr hab. Jerzy Kuzicki, prof. UR (Uniwersytet Rzeszowski), Książę Adam Jerzy Czartoryski i jego obóz polityczny wobec grekokatolików

  • dr hab. Stanisław Pijaj, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński), Jerzy Konstanty Czartoryski a kwestia ruska

  • dr hab. Elżbieta Orman, prof. IH PAN (Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN – Polski Słownik Biograficzny), Zmierzch bogów. Przyczynek do poglądów arystokracji wobec upadku systemu dynastycznego i niepodległości narodów w Europie Środkowo-Wschodniej

  • dyskusja


ŚRODA, 29 WRZEŚNIA 2021 R.


10.00-11.30 – III PANEL: ZWIĄZKI CZARTORYSKICH Z RODAMI SZLACHECKIMI NA ZIEMIACH WSCHODNICH DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ

https://zoom.us/j/91577600191?pwd=dE1jV2YvdWhCWTViNk5qMlcxek5aUT09

Meeting ID: 915 7760 0191

Passcode: 6qX1Qe

moderator: dr Krzysztof Popek

  • dr Dominika Rychel-Mantur (Uniwersytet Śląski w Katowicach), Czartoryscy i ich związki z przedstawicielami rodziny Matuszewiczów

  • dr Mikołaj Getka-Kenig (Instytut Historii Nauki PAN im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów), Małżeństwo Celestyny Czartoryskiej z Gabrielem Rzyszczewskim – przyczynek do dziejów szlachty polskiej na przełomie XVIII i XIX wieku

  • dr Wiktoria Kudela-Świątek (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), Reperkusje mariażu Marii Cecylii Grocholskiej z Witoldem Czartoryskim

  • dyskusja


11.40-13.10 – IV PANEL: MAJĄTKI CZARTORYSKICH NA ZIEMIACH WSCHODNICH DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ

https://zoom.us/j/94533032824?pwd=UnNjaCtNRnNrVjNUZjdTZUdyajA2Zz09

Meeting ID: 945 3303 2824

Passcode: U3apB2

moderator: dr Wiktoria Kudela-Świątek

  • dr hab. Janusz Pezda, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński), Podróże księcia Czartoryskiego po Ziemiach Zabranych

  • prof. dr hab. Kazimierz Karolczak (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), Czartoryskich ślady na Wołyniu i Podolu

  • doc. dr Olga Gorbaczewa (Białoruski Uniwersytet Państwowy), Majątek Czartoryskich Stołpce i jego konfiskata

  • dyskusja


13.20-14.50 – V PANEL: CZARTORYSCY W ŚWIETLE BADAŃ ARCHIWALNYCH I HISTORIOGRAFII

https://zoom.us/j/97262164299?pwd=R3FTTG1hNVU2UGJxT0ZLY3BERi8xZz09

Meeting ID: 972 6216 4299

Passcode: GCfzR1

moderator: dr hab. Stanisław Pijaj, prof. UJ

  • prof. dr hab. Norbert Kasparek (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie), Rodzina Czartoryskich w aktach Komitetu Zachodnich Guberni

  • dr Lilia Kowszun (Uniwersytet Narodowy „Akademia Kijowsko-Mohylańska”), Tradycje odbioru Adama Jerzego Czartoryskiego we współczesnej historiografii rosyjskiej

  • dr Adam Świątek (Uniwersytet Jagielloński), Książę Adam Jerzy Czartoryski i jego środowisko w świetle historiografii ukraińskiej

  • dyskusja


14.50-15.00 – zamknięcie konferencji